“Nieuwe initiatiefwet “verantwoord en duurzaam ondernemen’’
Diverse (linkse) partijen willen ‘ethisch verantwoord ondernemen’ verplicht stellen. Er ligt een initiatiefwet ‘verantwoord en duurzaam ondernemen’ klaar die op 26 januari in de Tweede Kamer besproken gaat worden. De initiatiefwet wordt ingediend door S. van der Graaf (CU), Jasper van DIjk (SP), Thijssen (PvdA), Van der Lee (GL), Koekkoek (Volt) en Hammelburg (D66). De wet regelt zaken die eigenlijk al in andere wetten geregeld zijn, maar ze gaat nog een stap verder, zonder concreet te worden. De wet zou “regels voor gepaste zorgvuldigheid in waardeketens om schending van mensenrechten en het milieu tegen te gaan bij het bedrijven van buitenlandse handel” tot wet maken.
Het libertarisme verwerpt gedwongen ‘’solidariteit’’ en toenemende regeldruk. Misstanden die deze wet wil aanpakken kunnen het beste via het libertarisme en economische vrijheid worden aangepakt. Het libertarisme heeft als hoofpijler voor ethish handelen het non-agressieprincipe (NAP). De LP hanteert het NAP als haar basisbeginsel. Volgens dit principe is het initiëren van of het dreigen met agressie of bewust schade berokkenen tegen een persoon of diens eigendom verwerpelijk.
Bedrijven moeten volgens de initiatiefwet ook al hun toeleveranciers, onderaannemers en opdrachtgevers – nota bene in het buitenland (!) – volledig laten toetsen.
Vooral de linkse partijen willen nog meer staatstoezicht op bedrijven. Als de initiatiefwet wordt aangenomen kunnen bedrijven en ondernemers voor de (bestuurs)rechter worden gedaagd als zij iets doen wat de politiek of andere overheidsgezinden niet zint. In de initiatiefwet wordt heel vaag en breed omschreven wat dan niet meer zou mogen. Daarmee geef je de overheid en hun rechters een lange stok achter de deur om mee te kunnen slaan. Nederlandse ondernemingen zouden verantwoordelijk gehouden worden voor wat zich ergens anders in de wereld afspeelt. De handelsvrijheid zou daarmee worden beperkt, en dat is een grondrecht.
De initiatiefwet heeft het woord ‘ondernemen’ wel in de naam staan, maar is bedoeld om bedrijven een verlengstuk van de politiek te laten zijn.
De initiatiefwet spreekt over het schenden van ‘mensenrechten’ zonder een definitie van dat woord te geven, zonder culturele achtergronden in andere landen in acht te nemen, zonder te weten of andere landen waar die rechten worden geschonden erop zitten te wachten, zonder de arbeiders te spreken en zonder economische negatieve gevolgen in acht te nemen. Met onvrijheden gaan negatieve economische gevolgen gepaard waardoor de (mensenrechten)situaties vaak alleen maar verergeren omdat er een exgtra barrière is om samen te werken; de afhankelijkheid van de interpretatie van wetten door de overheid groeit.
In het libertarisme, met economische vrijheid en het non-agressieprincipe zijn geen ‘verantwoord en duurzaam ondernemen’-wetten nodig
Zoals ook in het artikel in Libertair Perspectief over het WK in Qatar werd beschreven, maken arbeidsmigranten in de landen die worden genoemd in de discussie over deze initiatiefwet, doelbewust en vrijwillig de stap om elders te gaan werken OM HET BETER te krijgen. Economische activiteiten en vrijheden zorgen er juist voor dat de allerarmsten een kans krijgen om in hun bestaanszekerheid te voorzien. Iets waar in het Westen met een nutteloze morele zelfingenomenheid naar wordt gekeken, aldus VVD en CDA in een reactie op deze initiatiefwet. Iemand vrijlaten om in zijn of haar bestaanszekerheid te kunnen voorzien is iets wat het libertarisme altijd toejuicht en waar niets of niemand in de weg van mag staan, dus ook een overheid niet.
Onderstaande komt uit het partijbeginsel van de Libertaire Partij (LP) en biedt een vrijer alternatief dan de initiatiefwet om tot dezelfde oplossing te komen:
‘Vanuit deze overtuiging (het libertarisme) verdedigen wij het recht van alle mensen om alles met hun leven en eigendom te doen of te laten wat zij willen, zo lang zij geen inbreuk maken op het gelijke recht van ieder ander. Wij verwelkomen de verscheidenheid die deze vrijheid met zich meebrengt. De wereld die wij trachten op te bouwen is er een waarin individuen vrij zijn om hun eigen dromen op hun eigen wijze te verwezenlijken, zonder daarin wreed beperkt te worden door enige autoritaire macht. Dit betekent dat wij streven naar een situatie waarin de rechten van ieder individu beschermd worden. In een libertaire samenleving geniet eenieder het recht op lichamelijke zelfbeschikking, het recht op geestelijke zelfbeschikking, het eigendomsrecht, en het recht op vrijheid.’
Binnen het libertarisme geldt het NAP voor iedereen, dus ook ondernemers en bedrijven. Maar het biedt eenieder de vrijheid om naar eigen inzicht te bepalen hoe verantwoord zij ondernemen, zonder een gedwongen “solidariteit” van bovenaf.
Nawoord
De politieke druk op ondernemingen neemt in “het vrije Westen” toe. De roep om ondernemingen in dienst te stellen van de “stakeholders”, en niet van “shareholders” is zeer luid geworden. We bespraken in 2020 het gevaar van de omduiding van bedrijfsdoelen naar “stakeholder capitalism“. Dat juist politiek links zich hierdoor laat inspireren is logisch; het is de nieuwe slangenhuid van het communisme.
In Zwitserland werd een dergelijke initiatiefwet, de zgn. Konzernverantwortungsinitiative, in 2015 in een referendum aan de bevolking voorgelegd. Een hele kleine meerderheid van 50,7% van de bevolking stemde ervóór, maar de meerderheid van de kantonrepresentaties was er tegen, zodat het wetsvoorstel uiteindelijk toch werd afgewezen. Het belangrijkste tegen-argument was om te voorkomen dat grote, internationale ondernemingen hun zetel vanuit Zwitserland naar jurisdicties zouden verleggen waar de wetgeving minder risico’s inhield.
In het linkse Nederlandse politieke landschap is te verwachten dat de initiatiefwet wordt aangenomen. Na het vertrek van Shell, Unilever en DSM zullen er dan meer bedrijven volgen. Ze zullen misschien enkele dozijnen ondernemingkjes achterlaten die net onder de maximale omzet (40 miljoen Euro) en de genoemde aantallen medewerkers (250) gaan zitten, waarbij die wet van toepassing wordt. Om het balanstotaal (max. 20 miljoen) te drukken zullen enkele grote vastgoedbedrijven toe kunnen slaan. Assets kun je ook huren. “You’ll own nothing and be happy …” Ook voor bedrijven. De economie is inderdaad, om het met de woorden van Klaus Schwab uit te drukken “in transitie”.
Voetnoten:
www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/baggeraar-verzet-zich-tegen-regels-voor-verantwoord-ondernemen~b612aebe/
