Door red./Edwin Delsing, 28.04.2024

Dit is de titel van een rapport van de AIVD, de NCTV en de Nationale Politie. Het is een 25-zijdige “analyse van de soevereinenbeweging” en gaat over groeperingen die het helemaal gehad hebben met de Nederlandse staat, en op zoek zijn gegaan naar alternatieven. Er worden drie subcategorieën bekeken: 1) mensen die het systeem van binnenuit willen veranderen, 2) de mensen die het systeem voor illegitiem houden en zich ostentatief soeverein verklaren en 3) de mensen die geweld tegen de staat willen inzetten. De begeleidende Kamerbrief van 9 april 2024 van ministers Yesilgöz en Hugo de Jonge is 6 pagina’s lang en vat de zorgen samen die “de democratische rechtsstaat” over de “bredere anti-institutionele beweging” zou moeten hebben.

De titel is met verstand van psychologie gekozen. Immers, je associeert de rebelse mensen waarover het gaat met mensen die niet met jou willen samenleven. De titel van het rapport is niet “Met de rug naar de overheid” (V for Valentine, podcast #155), ofschoon dat aan de inhoud van het rapport recht zou doen. De titel is heel bewust zo geformuleerd. Het beeld moet in stand gehouden worden dat de overheid en de samenleving als het ware onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Een citaat uit het rapport: “Zo ontvangen de Hoge Raad, de Belastingdienst, de Kiesraad, gemeentes en provincies duizenden brieven van burgers die zich nadrukkelijk buiten de samenleving proberen te plaatsen”. Laat dat eens inzinken. Als je de instituties van de staat afwijst, dan betekent dat toch niet dat je je automatisch buiten de samenleving plaatst? Je hoeft toch ook niet “recht” en “staat” met elkaar te associëren?

De NOS pikte de publicatie meteen op en deed haar best om de soevereinenbeweging voor de ogen van haar brave kijkers te ridiculiseren. In de wakkere media is er ook heel wat over dit rapport te doen geweest. Logisch. Iedereen die ook maar half op zoek is naar alternatieven voor wat de overheid als haar “samenleving” wil verkopen vraagt zich natuurlijk af of-t-ie in het vizier van de AIVD terechtgekomen is.

Libertair Perspectief: met het oog op samenleven

Libertairen vullen voor een deel de eerste categorie: weliswaar pochen we op zelfbestemming en stellen moraliteit boven de wetboeken, maar we worden als ongevaarlijk beschouwd. De AIVD waarschuwt er wel voor dat deze categorie een voedingsbodem is voor anti-institutionele ideeën. En dat is zeker waar. We mogen er trots op zijn. We zien bijvoorbeeld met instemming de counter-politics van Javier Milei en propageren een zelfredzame levenswijze. We willen geen dwingende overheid, hoogstens gedecentraliseerde diensten die geen monopolie hebben en onschuldigen nergens toe kunnen kunnen dwingen. We willen onze kinderen kritisch leren denken en van alles bijbrengen dat hen tot zelfredzame mensen maakt, maar we willen geen leerplicht in een tot burger-makend onderwijssysteem. De vorming van vrije-marktnetwerken en ondernemingen zonder overheid is absoluut geen actieve bestrijding van de Public-Private-Partnerships, maar is gewoon bouwen aan een parallelle markt die het PPP-systeem niet voedt, zodat er wat minder “corruPPPtie” is. Moreel handelen dus.

Aan de “soevereinenbeweging” heeft Libertair Perspectief al eerder aandacht besteed. Het libertair perspectief is, dat je niet met legalistische argumenten moet proberen de legalistische overheid onderuit te halen. Waarom zou je binnen haar systeem de overheid gaan sarren, terwijl je er eigenlijk helemaal geen aandacht en energie aan zou willen geven? Overheidsontwijking betekent niet dat je bij haar gaat aankloppen voor allerlei gunsten en rechten. Waarom recht zoeken bij een organisatie waarvan je vindt dat die je toch geen recht doet? Wil je geen belasting betalen, dan kun je ook niet de “geneugten” claimen die de overheid “verstrekt”. En wil je van de afhankelijkheid van de overheid af, dan bouw. Bouw die parallelle samenlevingen op. Niet mauwen maar bouwen, zoals ik Bob de Wit hoorde zeggen.

Naar gelang je stap voor stap steeds meer je rug naar de overheid toekeert zul je dus meer oog krijgen voor goede verhoudingen en samenwerking met je buren en je vrienden. Voor de échte samenleving dus. En niet voor dat valse socialistische verzinsel van het dwingende “allemaal samen” volgens de regels van de bovenbazen, die aan de top van de onvermijdelijke hiërarchie zitten en zichzelf “autoriteit” durven noemen.

In die zin vond ik de titel van dat AIVD/NCTV-rapport nogal beledigend voor al die mensen die een vrijere samenleving nastreven en daar geen “overheid” voor nodig hebben. Mijn stelling is: het is juist de overheid, die met de rug naar de samenleving staat. Zullen we daar eens een rapport over opstellen?