De LP is van mening dat er een reeks aanzienlijke staatsrechtelijke wijzigingen nodig is om de rechten van burgers te versterken. De Eerste Kamer ziet er onvoldoende op toe dat wetsvoorstellen in lijn zijn met de grondwet. De overheid staat daarom boven de grondwet, waardoor onze rechten onderhevig zijn aan invloeden uit het toevallige politieke discours van het moment. Dat maakt de grondwet tandeloos.
De grondrechten zijn geregeld in hoofdstuk 1, artikelen 1 tot en met 23. Helaas zijn vrijwel alle artikelen niet bindend op zichzelf. De overheid heeft de mogelijkheid om niet nader gespecificeerde beperkingen aan deze grondrechten vast te stellen door de clausule “behoudens de gevallen bij de wet bepaald”. Deze beperkende wetten kunnen worden ingevoerd met een gewone meerderheid van stemmen.
Daarnaast ontbreekt in Nederland, in tegenstelling tot andere landen, de mogelijkheid voor de rechterlijke macht om wetten aan de grondwet te toetsen. Er is geen zogenaamd constitutioneel hof. Een burger kan dus niet bij de rechter terecht wanneer hij van mening is dat een wet onverenigbaar is met de grondwet. Dit zogenaamde toetsingsverbod is al vele decennia onderwerp van discussie.
Tot slot bestaat de grondwet uit een combinatie van zowel negatieve als positieve rechten. De negatieve grondrechten geven aan wat de staat niet mag doen ten opzichte van de burger en welke rechten de burger heeft om zich tegen de staatsmacht te verdedigen. De positieve rechten zijn sociale grondrechten die de overheid dwingt de burgers van bepaalde zaken te voorzien. De LP stelt dat positief recht geen plaats moet hebben in de grondwet, aangezien dit onvermijdelijk leidt tot willekeur en dwang. Het dwingt de overheid tot handelingen die specifieke burgers bevoordelen ten opzichte van anderen. Grondrechten dienen gelijk te zijn voor iedereen. Bovendien opent het de mogelijkheid voor individuen of groepen om de overheid, buiten het normale politieke proces, te dwingen tot handelingen. De Urgenda-zaak illustreert dit treffend.
De Nederlandse grondwet biedt de burger hierdoor geen enkele zekerheid. De LP wil dit veranderen en de rechtszekerheid van burgers versterken.
De LP is voor:
- aanpassen van grondrechten in de grondwet, geen positieve grondrechten;
- de Nederlandse grondwet boven Internationale verdragen stellen;
- een onderzoek naar het instellen van een constitutioneel hof.