Met het recente nieuws dat Toine Manders op de lijst gaat voor BVNL is het een goed moment om het BVNL-partijprogramma door te nemen om te zien hoe libertair die partij eigenlijk is.
Wybren van Haga, een oud-VVD’er en ex-FvD’er, heeft een liberale achtergrond, en komt vooral op voor de middenklasse. Door te ageren tegen de coronamaatregelen en regeldruk heeft hij een achterban gecreëerd, waardoor hij, hoewel onder de paraplu van FvD, op eigen kracht de kamer in is gekomen. Later verliet hij de FvD en heeft hij zijn eigen partij opgezet onder de naam “Belang van Nederland” oftewel BVNL.
Het programma
| Kernpunt | Commentaar |
| Asielstop | Geen taak van de overheid. Als het afschaffen van het COA en bed-bad-brood betekent, dan is het prima. |
| Woningtekort verminderen door immigratiestop en meer bouwen. | Immigratiestop staat op gespannen voet met libertarisme. Liberalisatie van de woningmarkt is goed. Meer bouwen is te vaag, wie gaat dat doen? |
| Gratis OV voor studenten en pensionado’s | Op het communistische af. Tegen files en voor arbeidsmobiliteit? Onzin. |
| Betere en betaalbare zorg | Minder bureaucratie en hogere lonen zorgverleners. Liberalisatie zou beter zijn. |
| Zakenkabinet | Depolitiseert het bestuur. |
| Energiebeleid | Meer marktwerking. Lagere belastingen op energie. Overheid moet zich terugtrekken. Goed. |
| Bindend referendum | Verbetert de subsidiariteit, maar heeft het over specifieke onderwerpen, en onduidelijk of dit alleen landelijk geldt. |
| Respect voor ouderen | Een wat vreemd aandoend verhaal over herstel indexatie. |
| “Stikstofprobleem” | Minder regulatie en bescherming eigendomsrechten boeren, vissers en andere ondernemers. |
| Geen coronamaatregelen | Ondersteunt persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid. Uit de WHO |
| Kleine overheid en minder bureaucratie | Past bij de wens van een beperkte overheid en kostenminimalisatie van libertairen. |
| Afschaffen erf- en schenkbelasting | Beschermt eigendomsrechten en vermindert belastingdruk als er niet elders gecompenseerd wordt. |
| Box 3-probleem | Belasting op gerealiseerde winst na aftrek van kosten is minder schadelijk dan belasting op vermogen (een vorm van onteigening) |
| Criminaliteit aanpakken | Vooral zedenmisdrijven en misdrijven tegen kinderen. |
| Privacy | Benadrukt individuele vrijheid en privacybescherming. Tegelijkertijd was de partij tegen anonimiteit online. |
Over het algemeen niet slecht, het OV-standpunt daargelaten, in ieder geval een stuk beter dan de andere partijen. Het is alleen nog erg vaag. In de volgende hoofdstukken worden de punten verder uitgewerkt.
Economie, Bedrijfsleven en Sociale Zaken
Minder belastingen, werkgeverslasten, en bureaucratie. Niet langer “vooroplopen” met wet- en regelgeving. Mooi. Verbetering van vestigingsklimaat door afschaffing dividendbelasting en verlaging vennootschapsbelasting. “Daar staat tegenover dat ook multinationals een “fair share” aan belastingen moeten betalen”. Dubieus. Verder een aantal punten die zorgen voor minder overheidsbemoeienis. Opvallend: meer tijdelijke contracten, ontslagrecht versoepeld, subsidies worden verminderd, verlaagd BTW op reparatie behouden.
Op pagina 9 gaat het helaas mis: sociale voorzieningen en arbeidsrecht. Het minimumloon omhoog naar €14,- het uur, maar de uitkeringen worden dan wel weer losgekoppeld. Meerwerk (uren boven fulltime) minder belasten dan gewone uren. Na 6 maanden ziekteverzuim neemt de overheid de betaling over. Nederlands spreken verplicht voor bijstandsuitkering. Maar ook: arbeid wordt aantrekkelijker gemaakt. Flexibilisering arbeidsmarkt. Regelingen van de overheid worden gelijkgetrokken met andere. Wachtgeld wordt WW.
Belasting, financiën en toeslagen
Hier wordt de gemiddelde libertair heel blij van. MINDER, MINDER, MINDER belastingen. Twee opmerkingen: BTW op groente en fruit naar 0%, hoezo alleen daarop en wat gebeurt er met de rest? Er wordt tegelijkertijd over een vlaktaks van 20% boven 20k en een langere eerste schijf tot 80k met 35% belasting geschreven. Onduidelijk.
Buitenlandse Zaken, EU, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Meer soevereiniteit, minder internationale verplichtingen, non-interventionisme. Grote focus op India.
Binnenlandse zaken
Minder nationale overheid, bottom-up, bindende referenda, districtenstelsel, term limit premier, kiesdrempel van 2 zetels. Aanpak schimmige gremia, lobbygroepen, en subsidies. 20% minder ambtenaren. Loonsverhoging voor mensen in uniform, docenten, en zorgmedewerkers.
Infrastructuur en waterstaat
Meer asfalt, veel minder belastingen, geen klimaatbeleid meer, en auto is niet langer een melkkoe. Maar ook “gratis” OV voor studenten en bejaarden. Busverbindingen in de regio subsidiëren.
Wonen
Immigratie en verregaande regulatie hebben de markt volledig verstoord. Aan beide wil BVNL iets doen. De oplossingen zijn helaas slecht. De overheid moet van alles gaan stimuleren: sociale woningbouw door corporaties, woningsplitsen (resultaat wel boven 30m2), grondgebonden woningen, en bejaardentehuizen bouwen. “Scheefwoners” moeten aangepakt worden. Verder wat regels tegen buitenlanders en verdere flexibilisering. Rigoureuze vereenvoudiging van het vergunningstelsel.
Klimaat, Energie en Duurzaamheid
Tsja. Verboden, geboden, en flexibilisering. Grotendeels goed, maar het is een beetje een zootje.
Landbouw, visserij en natuur
Pro-boer, pro-visser, en pro-boom. Stikstof, mest, pulsvissen: alles wordt geregeld in lijn met de voorgaande zin.
Onderwijs, Cultuur en Sport
Onderwijs zoals onze grootouders dat kregen. Naar ik aanneem “gratis”. “Onderwijs (of beter “orderwijs”): leren en opvoeden in de geest van fatsoen.” Cultuur wordt niet genoemd. Topsport moet worden gefaciliteerd.
Zorg
Geen Coronamaatregelen en F de WHO. Minder bureaucratie. Structurele opschaling van de zorgcapaciteit. Er wordt niet verder bezuinigd op de zorg.
Defensie
2% BNP, Nederlands (dus niet samen met de mo…oosterburen), non-interventionisme. Nederland uit de NAVO.
Justitie en Veiligheid
Zwaarder straffen, straffen stapelen, meer blauw op straat. TBS op de schop. Wapenbezit bij criminelen, waaronder het messenbezit onder jongeren wordt keihard aangepakt. Drugshandel decriminaliseren.
Immigratie en integratie
Grenzen dicht en illegalen en migranten worden actief uitgezet. Als het moet naar Rwanda.
Corona
De onderste steen moet boven komen. #NeverAgain
Een kleine dienstbare overheid
Kleiner, minder regels, minder bureaucratie, en transparantie.
ICT, Digitalisering, Social Media en Artificial Intelligence
Er moet geïnvesteerd worden in digitale inclusie. Tevens moet de overheid bewustwording creëren van cybersecurity. De overheid moet neutraal zijn. GEEN IDENTIFICATIEPLICHT VOOR SOCIAL MEDIA.Het is een taak van de overheid om na te gaan hoe AI bijvoorbeeld kan worden geïncorporeerd in het onderwijs. Geen programmeerbaar geld. Nationale cybersecuritystrategie.
Jongeren
Compensatie pechgeneratie. Studeren moet gestimuleerd worden en betaalbaar zijn (subsidies?). Deflatie diploma’s tegengaan.
Ethische dilemma’s
Euthanasie en abortus mogen worden gepleegd binnen de grenzen van de huidige wetgeving. Geen speld tussen te krijgen. Geen dwang of drang rond vaccinaties of andere medische behandelingen.
Conclusie
Een groot deel van de standpunten van BVNL zijn verbeteringen ten opzichte van de huidige situatie. Klassiek liberaal, met een aantal vreemde eenden: gratis OV en onderwijs bijvoorbeeld. Lagere belastingen en minder bureaucratie komen vaak terug. Waar de uitgaven worden verminderd, blijft vaag. Je zou ook een aantal ministeries af kunnen schaffen. Gemiste kans. Waar deze standpunten vandaan komen is ook de vraag. Het past niet echt.
We hebben hier vermoedelijk te maken met een gebrek aan ideologische basis. Andere partijen hebben hier ook last van: denk aan de VVD, die sinds Bolkestein afgegleden is naar een managerialistische carriérehub vol backbenchers en tassendragers. Gebrek aan ideologische fundering hoeft op zich geen groot probleem te zijn: zolang de partij maar positieve veranderingen kan bewerkstelligen, is het me om het even.
Het gevaar schuilt in cliëntelisme: BVNL heeft zich gepositioneerd voor de middenklasse en ondernemer. Als de overheid de BVNL-achterban wat douceurtjes toeschuift, zal BVNL dan nog zo klassiek liberaal zijn? Ik vraag het me af.
