Door Red/ED. Dit artikel is eerder verschenen op 21.09.2021
Massapsychoses – door wederzijdse suggestie bevestigde waanideeën in een samenleving – ontstaan zelden vanzelf. Het is een effectief mechanisme waarmee “leiders” hun eigen inzichten kunnen opleggen aan “het volk”.
Vaclav Havel beschreef in “the power of the powerless” hoe het opzetten van parallelle structuren effectiever was dan directe politieke actie in de strijd tegen de waanideeën van het communistisch totalitarisme. Ook humor is zo’n middel om aan de invloed van waanideeën te ontsnappen. We kunnen dezelfde middelen gebruiken om tegen de schijnbaar ongrijpbare ideologie, die zich vanuit de VN, Brussel en Den Haag manifesteert op te treden.
‘A killing of the mind’
Het Youtube filmpje “a killing of the mind” legt uit hoe politieke actoren een totalitaire staat kunnen laten ontstaan door slim op de menselijke oer-reacties op dreiging in te spelen. Door dreigingen mediaal boven proportioneel op te kloppen ontstaan mainstream ideologieën in de samenleving, die tot irrationele “massapsychosen” kunnen degenereren. Het Engelse woord dat in dit filmpje centraal staat is “delusion“, wat je kunt vertalen met “waanidee“.
Voorbeelden massapsychose: Holocaust, de Cambodiaanse Killing Fields, de Chinese Culturele Revolutie
In de recente geschiedenis zijn er genoeg voorbeelden van de werking van massapsychosen en meestal veroorzaken ze onnoemelijke schade en leed. Ze splijten de samenleving en slaan niet zelden om in geweld. Voorbeelden zijn de Holocaust, de Cambodiaanse Killing Fields, de Chinese Culturele Revolutie en de ellende die terrorismebestrijding veroorzaakt in Iraq, Syrië, Afghanistan, enzovoort. Altijd zijn er actoren die de narratieven buitenproportioneel opkloppen en zijn er media die hen bij de verspreiding ondersteunen. Niet zelden ligt het financieel belang van kleine groepen ten grondslag aan het opstoken van de vuren. Dit gaat vaak gepaard met de pathologische zelfbevrediging van de ego’s van de politieke leiders. De mechanismes zijn al lang bekend. Het baanbrekende werk op dit gebied van psycholoog Gustave le Bon “la psychologie des foules” (psychologie van de massa’s, 1895) inspireerde o.a. Hitler en Mussolini.
Nieuwe massapsychoses – COVID en klimaat
We zien dat vandaag, anno 2021, de narratieven – verhalen waarmee men anderen wil overtuigen – over de verspreiding van het SARS-CoV-2 virus of de zich voltrekkende klimaatverandering trekjes beginnen te krijgen van massapsychosen. In beide thema’s blijken er propaganda- en censuurmechanismes te ontstaan, bestaan er grote economische belangen van geprivilegieerde lobbygroepen, spannen politiek en media samen en worden er groepen buitengesloten en schuldigen aangewezen. “De wereld staat aan de rand van de afgrond” vertelde vandaag secretaris-generaal Gutierrez aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Nou nou. Rationele, verifieerbare argumentatie verdwijnt echter vaak naar de achtergrond. Men spreekt graag over een “pandemie” van een “dodelijk” virus en over de op handen zijnde “klimaatcatastrofe“. De filmpjes over naar lucht happende mensen en een zich in woede opgedraaide adolescent maken elke relativering onmogelijk. Intussen worden er in Nederland toch niet méér IC-bedden voorbereid en bouwen de Russen ijverig aan hun bunkerhavens in Noord-Siberië, verleent Nederland in 2021 vergunning voor het exploiteren van een immense gasbel in veld NO-5 ten Noorden van Schiermonnikoog en graaft de bruinkoolindustrie in Nordrhein-Westfalen gewoon door. De narratieven kloppen echt niet. Op rationele mensen kan het een averechts effect hebben want we krijgen de indruk dat we massaal voor de gek gehouden worden.
Libertaire uitweg
Vanuit ons libertair perspectief staat rationaliteit voorop in het beoordelen van maatschappelijke stromingen. Libertairen geven groot gewicht aan individualisme en persoonlijke verantwoordelijkheid. We zijn bij uitstek sceptisch tegenover “autoriteiten” en tegenover de politieke “leiders” van collectivistische structuren en verzetten ons tegen misbruik van die structuren. Om niet zelf slachtoffer te worden van zulk misbruik is gepast verzet en misschien alternatieve handelswijzen nodig. Aan het eind van het filmpje worden enkele suggesties gegeven hoe je dat kunt doen:
- – verspreid zo veel en zo breed mogelijk de feitelijke waarheid
- – ridiculiseer de opgeklopte narratieven met humor
- – zet parallelle structuren op
Voor de regelmatige lezers van Libertair Perspectief hoeven we niet echt uit te leggen hoe de Libertaire Partij zich engageert om de narratieven van de huidige autoriteiten te ontkrachten. Jullie weten ook dat je je kunt aansluiten door lid te worden. Dan kun je bijvoorbeeld meewerken aan de standpunten of deelnemen aan de publiciteitswerkgroepen.l)
Kom in contact via [email protected]
