De EU bestrijdt nepnieuws, maar gaan de nieuwe regels niet te ver?
Na zijn overname van Twitter in 2022 gaf Elon Musk de geruchtmakende ‘Twitterfiles’ vrij. Daaruit bleek dat de Amerikaanse overheid richtlijnen had uitgevaardigd aan sociale mediaplatforms om posts te onderdrukken met stellingen die indruisten tegen het coronabeleid. Opmerkelijk genoeg hebben de Twitterfiles amper tot verontwaardiging geleid in politiek en media.
Maar is actieve inmenging van overheden om kritisch geluid te onderdrukken niet minstens zo bedreigend voor het publieke debat? De EU wil onder de eind augustus ingevoerde Digital Services Act (DSA) sociale mediaplatforms dwingen actiever op te treden tegen haat zaaien en desinformatie.
Bij controversiële standpunten over gevoelige onderwerpen hoort echter vrijheid van meningsuiting voorop te staan, zelfs als de meningen ‘extremistisch’ zijn! Machthebbers zetten ‘de feiten’ graag naar hun hand, óók in een democratische rechtsstaat, zoals we tijdens de Irakoorlog en de pandemie hebben gezien. Op de redacties van grote kranten en nieuwsmedia vinden sinds kort trainingen plaats hoe desinformatie te herkennen en hoe ermee om te gaan. Hopelijk wordt hier aan journalisten ook geleerd om te onderscheiden wanneer het begrip ‘desinformatie’ wordt misbruikt om kritiek op het beleid te smoren.
Organisaties willen in hele EU opt-out voor delen medische gegevens via EHDS
Mensenrechtenorganisaties, vakbonden en burgerrechtenbewegingen willen dat er in de hele Europese Unie een opt-out komt voor het delen van medische gegevens via het European Health Data Space (EHDS), een digitaal patiëntendossier dat in een gemeenschappelijk Europees formaat is opgesteld en in alle EU-lidstaten te gebruiken moet zijn. In tegenstelling tot de situatie in Nederland, waarbij gezondheidsgegevens voornamelijk alleen met toestemming van de patiënt mogen worden verwerkt, gaat het EHDS-voorstel uit van een andere juridische grondslag, waarbij toestemming niet is vereist. Medische data van burgers zal daardoor zonder toestemming met derden worden gedeeld. “Dit komt de databeschikbaarheid ten goede”, aldus voormalig minister Kuipers van Volksgezondheid afgelopen oktober.
Verschillende organisaties en vakbonden die patiënten, medische professionals, personen met handicaps en consumenten- en digitale rechten vertegenwoordigen maken zich zorgen. “De EHDS claimt individuen meer controle over hun privégegevens te geven, maar zonder een recht op een opt-out in alle lidstaten doet het precies het tegenovergestelde: het ontneemt hen die controle.” De organisaties stellen in een open brief aan de Europese Raad dat in het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie patiënten geen zeggenschap hebben over het delen en commercieel gebruik van hun gegevens, en dat ze ook niet geïnformeerd zouden worden over wie hun gegevens ontvangt en wat er gedaan mee wordt. “Daarmee schuift het voorstel het lang bestaande principe van arts-patiënt vertrouwelijkheid terzijde en ondermijnt schaamteloos de meest fundamentele principes van privacy zoals vastgesteld in de AVG, namelijk dat de verzamelen en het verwerken van gezondheidsgegevens toestemming van de betroffen persoon vereist, met de uitzondering van een aantal beperkte omstandigheden”, gaan de organisaties verder.
Organisaties willen in hele EU opt-out voor delen medische gegevens via EHDS – Security.NL
Minister kan niet zeggen of AIVD betrokken was bij verspreiding Stuxnet
Demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken kan niet zeggen of de AIVD betrokken was bij de verspreiding van Stuxnet in een Iraanse uraniumverrijkingscentrale of dat de inlichtingendienst de malware vaker heeft ingezet. Onlangs meldde de Volkskrant dat een Nederlandse AIVD-agent het Stuxnet-virus via waterpompen in de Iraanse centrale van Natanz verspreidde.
Volgens de Volkskrant waren toenmalig premier Balkenende en de commissie Stiekem, waarin de fractievoorzitters van de grootste partijen in de Tweede Kamer zitten en die is belast met de parlementaire controle op de AIVD en MIVD, niet op de hoogte van de operatie. “Is de politieke leiding vooraf volledig geïnformeerd, en zo ja hoe?”, vroegen NSC-Kamerleden Six Dijkstra en Palmen. Die wilden tevens weten of er vooraf politiek groen licht is gegeven voor de operatie in kwestie. “Vanwege de genoemde plicht tot geheimhouding kan in het openbaar niet worden ingegaan op de informatievoorziening aan de minister-president. In het algemeen geldt dat de betrokken ministers de afweging maken of de minister-president direct of via de Raad voor de Veiligheids- en Inlichtingendiensten en vertrouwelijk wordt geïnformeerd over het handelen van de diensten”, antwoordt De Jonge. De bewindsman voegt toe dat de AIVD en de MIVD te maken hebben met een stelsel van parlementaire controle.
Minister kan niet zeggen of AIVD betrokken was bij verspreiding Stuxnet – Security.NL
GL-PvdA wil helderheid over risico’s op «function creep» Europese digitale identiteit
GroenLinks-PvdA wil helderheid van demissionair staatssecretaris Van Huffelen over de risico’s dat de Europese digitale identiteit voor veel meer zaken ingezet gaat worden dan oorspronkelijk is bedoeld en aangekondigd, ook wel “function creep” genoemd. Ook andere partijen maken zich zorgen, zo blijkt uit vragen die de staatssecretaris heeft ontvangen. De partij wil ook weten hoe Van Huffelen verzekert dat het gebruik van een wallet niet verplicht wordt, direct of indirect, bijvoorbeeld als bedrijven geen andere mogelijkheden toestaan.
GL-PvdA wil helderheid over risico’s op function creep Europese digitale identiteit – Security.NL
