De Tweede Kamer functioneert niet goed. De Rijksoverheid zegt hierover het volgende:
“De Tweede Kamer vergadert en stemt over politieke onderwerpen. Ze maakt samen met de wetten en het beleid. De regering voert die wetten en dat beleid uit. Er is een daadwerkelijke scheiding der machten. De regering nieuwe wetten en controleert of de regering haar werk goed doet. De Tweede Kamer speelt ook een belangrijke rol bij de vorming van beleid.”
In werkelijkheid wordt na verkiezingen bijna altijd een meerderheidscoalitie gevormd. Hoe groot het falen van de regering ook is, fractieleden van coalitiepartners steunen deze door dik en dun; de zogenaamde van fractiediscipline. Dit maakt de controlerende rol van de Tweede Kamer tot een wassen neus.
De andere rol van beleidsvormer en wetgever komt ook niet goed uit de verf. Tijdens de formatie wordt een regeerakkoord opgesteld tijdens niet openbare gesprekken. Hierdoor worden de belangrijkste politieke thema’s voor de komende vier jaar buiten de Tweede Kamer en buiten enig democratisch toezicht om bepaald.
Regeerakkoorden en fractiediscipline maken de meeste debatten zinloos. Het beleid is op hoofdlijnen al in achterafkamertjes vastgelegd. Als er nieuwe ontwikkelingen zijn, zoals COVID, dan blijkt vaak in de praktijk dat de Tweede Kamer volgend is. Het informele debat is ook hier bepalend. De fractievoorzitters van de coalitiepartijen en de regering werken voor het nieuwe beleidsthema voorstellen uit en worden bijna altijd aangenomen.
Men verwijt bepaalde politieke partijen anti-democratische tendensen, terwijl de gevestigde politieke partijen juist het democratische proces uithollen.
De keuze van de LP
De LP zet grote vraagtekens bij het functioneren van de Tweede Kamer. En hiermee bij de democratie. Formatiegesprekken horen openbaar te zijn. Fractiediscipline is uit den boze. De LP kan dit probleem vooral benoemen maar niet oplossen. Daartoe is een transformatieproces nodig waar de bestaande partijen bereid moeten zijn de Tweede Kamer weer de centrale rol te geven die haar door de grondwet is toegedacht. Zolang dat niet het geval is, functioneert de democratie niet.
