De Laffercurve

Een theorie voor een maximale belastingbuit
(en waarom dat niet past in een libertaire samenleving)

In dit artikel duiken we in de theorie van de Amerikaanse econoom Arthur Laffer. De theorie is oorspronkelijk bedoeld om te pleiten voor een lagere belastingdruk (waar Libertariërs voor zijn). Maar het kan ook worden gebruikt door een overheid om zo veel mogelijk geld uit de economie te onttrekken/stelen.

Uitleg Laffercurve
De Laffercurve is een illustratie van een theoretisch verband tussen belastingtarieven en belastingopbrengsten. De Laffercurve theorie stelt dat als er te hoge belastingtarieven zijn, de belastingopbrengsten lager worden, aangezien er minder gewerkt wordt. De grafiek (bovenaan het artikel) geeft aan dat bij een belastingtarief van 0% de overheid geen inkomsten ontvangt. Maar bij een belastingtarief van 100% ontvangt de overheid ook niks (de bedoeling van Arthur Laffer is nooit geweest bij de Laffercurve ijverig op zoek te gaan naar het hoogst haalbare belastingpercentage, want dat is toch niet vast te stellen, maar om het percentage steeds bescheiden te houden om zoveel het risico te vermijden voorbij het optimale percentage te raken, juist omdat dit percentage niet duidelijk waarneembaar is). Het “ideale” belastingtarief volgens de Laffercurve stimuleert individuen en bedrijven om zoveel mogelijk toegevoegde waarde te creëren. Dan groeit de economie en daar kan of wil de overheid dan weer optimaal van profiteren door meer geld uit de economie te trekken/stelen.
Er is dus ergens een balans (op de piek van de kromme). Dat verschilt per land en per situatie. Er is dus geen belastingpercentage op die ‘ideale’ balans te plakken. De grafiek is slechts een illustratie van hoe het ongeveer zou kunnen zijn, dus die balans ligt niet “in het midden” bij 50% belastingdruk.

Toepassing in de praktijk
Thatcher (Verenigd Koninkrijk) en Reagan (VS) betoogden in de jaren 80 dat het toenmalige belastingpercentage (ver) over de top van de curve was. De te hoge belasting remde de economische groei en dus daalden ook de belastinginkomsten. Belastingverlaging was de oplossing. In het Verenigd Koninkrijk leidde dat inderdaad tot meer belastinginkomsten. In de VS niet.
In Nederland is de belasting- en premiedruk 39,2% (volgens het CBS, gemeten in een coronajaar, 2021, een aandeel indirecte belastingen is in dit cijfer niet meegenomen). Aangezien de Laffercurve geen percentage als het ‘juiste’ percentage ziet is het lastig te zeggen of Nederland over de top van de Laffercurve zit of eronder.
Vergeleken met andere landen hanteert Nederland wel een erg hoog belastingpercentage. Ieder jaar brengt The Heritage Foundation een lijst van vrijste economieën uit. De Index of Economic Freedom. Bij ieder land wordt ook een rapport geschreven. De score komt voort uit een aantal vaste gegevens (zie https://www.heritage.org/index/about voor de details). Op nummer 1 staat Singapore met een score van 84.4 procent. Nederland staat in 2022, ondanks alles, op een 8ste plek. Het rapport geeft wel aan dat Nederland ontzettend slecht scoort op het punt van een te hoge belastingdruk en op te grote overheidsuitgaven (veel overheidsbemoeienis in de economie).

De top-3 van vrijste economieën (respectievelijk Singapore, Zwitserland en Ierland) hebben allemaal één ding gemeen. Ze scoren vele malen beter dan Nederland op het punt van belastingdruk en lagere overheidsuitgaven. In die landen is dus een lagere belastingdruk dan in Nederland. Of zij beneden het ‘ideale’ percentage in de Laffercurve zitten is lastig vast te stellen. Maar de economieën, individuen en bedrijven floreren in ieder geval wel in die landen.

Libertair perspectief op de Laffer curve
De Laffercurve past op het eerste oog in een libertaire samenleving. De Laffercurve bepleit in het algemeen een lager belastingtarief of zoekt op zijn minst een betere balans. Maar een strikte toepassing van de Laffercurve houdt wel in dat je accepteert dat je een (grote) overheid hebt die veel geld onttrekt/steelt van individuen en bedrijven. Een grote overheid en een vrije markt gaan niet samen. Vroeg of laat wordt die overheid te groot.
De Laffercurve is een echt neoliberaal instrument. De definitie van het neoliberalisme is: een stroming binnen het liberalisme, waarin de overheid de rol heeft van schepper en handhaver van markten en van toezichthouder op concurrentie. Libertariërs verwerpen dus in principe het neoliberalisme omdat de overheid dan nog steeds te veel zeggenschap en een te grote rol in de economie heeft.
Ten behoeve van een eerste stap (belastingverlagingen) zou er misschien in een libertaire samenleving oog voor de theorie van Laffer kunnen zijn. Maar het blijft uiteindelijk een soort van “rechtvaardiging” om de overheid groot te houden. En dat verwerpt het Libertarisme uiteraard.
 
Voetnoten
https://beleggen.com/laffer-curve/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Laffercurve#:~:text=De%20laffercurve%20of%20lafferkromme%20geeft,dat%20er%20minder%20gewerkt%20wordt.
Over de gemiddelde belasting- en premiedruk, zie ook het artikel “Belastingdruk 2021 neemt heel licht af. Hogere belastingdruk blijft de trend” in:
https://stemlp.nl/stikstof/

(opm. RR/OV) Buiten de vakliteratuur is er grote kritiek op de Laffercurve, omdat deze tariefsverlaging zou propageren, welke voor een opbrengstverhoging zou zorgen, terwijl in de praktijk een belastingopbrengstverlaging resulteert. Dat klopt, en kan ook bijna niet anders. MAAR – dit effect geldt alleen voor de korte termijn. De productiefactoren in de economie moeten tijd krijgen zich aan te passen. Waar het langer duurt voordat de belastingopbrengst hoger wordt blijkt er iets anders aan de hand te zijn, zoals een gelijktijdig intredende economische crisis.  

Politiek

Mild Rechts?

Waar is de partij die de overheid drastisch wil verkleinen?
 
Red/ED. Paul Verburgt (publicist, studeerde staats- en bestuursrecht) speculeert in een interessant artikel in Wynia’s Week van 14 september, dat er plaats is voor een “mild-rechtse” partijenalliantie, gezien het actuele gezamenlijke kiezerspotentieel van PVV, FvD, J21, BBB, en de rechtervleugel van het CDA geleid door Pieter Omtzigt. Een nieuwe partij “Ons Land”, gevormd uit de laatste drie “mild-rechtse” krachten, zou de grootste politieke kracht van Nederland kunnen worden en leidend bij de volgende regeringsvorming. En dat zou volgens hem wel eens sneller kunnen gebeuren als gedacht.  
Het artikel is “realistisch” en gedateerd. De auteur speculeert niet over verkleining, maar over de wisseling van de staatsmacht. Die macht gaat dan van (Rutte IV) links-liberaal naar “mild-rechts”, oftewel (red.) rechts-conservatief. De belangrijkste programmapunten op mild-rechts zouden dan zijn: skepsis over de klimaatmaatsregelen, de EU (Nederland eerst), het asielbeleid.

Eén issue wordt intussen angstvallig vermeden: kan Nederland zich ná Rutte IV nog steeds een dominante overheid veroorloven? Een overheid, die zichzelf aan het in stand houden is met extreme belastingheffingen, met de criminalisering van de burger, met het op slavendrijverij lijkende controleren van “belastingplichtigen” en met het misbruik van het geldmonopolie?

Op deze aspecten wordt in het artikel niet ingegaan. Wèl verwijst de auteur het uitbannen van ongelijkheid meteen naar de esoterische hoek en stelt hij vast dat de PvdA haar Leitmotiv kwijt is.

Is het een typisch Libertarische observatie, dat geen enkele rechts- conservatieve partij, hetzij mild of rabiaat, het thema “hervorming van de welvaartsstaat” wil benoemen? De actuele politieke discussies gaan vooral over de manier waarop de overheid oplossingen zou moeten bieden.
Is de LP nog steeds de enige partij die er openlijk voor uitkomt dat sociale zekerheid, zorg en het onderwijs maar beter geen taken van de overheid, maar van de samenleving horen te zijn?
En zijn we – onder Libertairen – ook niet soms een beetje onzeker erover of dat alternatief in Nederland “verkoopbaar” is? 

Russisch roulette
Bijna niemand hoor je spreken over het grote gevaar van de enorme machtsconcentratie van the public good. “Mild rechts ” denkt dat alles wel goed komt wanneer er integere mensen regeren. Dat is hetzelfde als Russisch roulette. Je hebt geluk als ze integer zijn. Het grotere risico van zulke machtsconcentraties is dat de uitbaters een incapabele bende misdadigers wordt, die het overheidsapparaat misbruikt om de samenleving klem te zetten en uit te persen. Macht trekt juist zulke mensen aan, en wie garandeert dat ze op “mild rechts” niet evenzo voorkomen als bij links-liberaal of bij sosialisties links? 
Macht hoort even fijn verdeeld te zijn als de spreekwoordelijke fijnstoffelijkheid van de natuur.

Bijna niemand argumenteert dat zonder toeslagen er geen toeslagenschandaal zou zijn. Is niet het échte schandaal, dat gezinnen überhaupt “toeslagen” nodig zouden hebben? Is het niet een grof schandaal, dat er ambtenaren bestaan die aan anderen iets al of niet kunnen toebedelen?

Wat in de politieke discussie ontbreekt is een sterke stem die het grootste deel van de overheid bij het grofvuil wegzet. En toch is dat écht wat er nodig is. Het overheidssysteem wordt ondraagbaar. Het wordt nu tijd de overheid definitief uit de meeste geledingen van de maatschappij te verwijderen. Hoe kleiner, hoe fijner verdeeld, hoe beter.
 
Hashtag #ikdoenietmeermee.
Een citaat uit het aangehaalde artikel: “En kijk naar de miljoenen ‘afgehaakten’, gewone mensen die door de kabinetten-Rutte zijn weggezet als boze burgers, tokkies, fraudeurs, racisten en meer van dat fraais, getypeerd met de woorden van Kaag die we ons altijd van haar zullen herinneren: ‘Wie zijn toch die mensen’.”

Verburgt vermijdt (angstvallig?) ook nog de Wappies te benoemen. Er zijn in deze kringen teveel radicale anti-overheidsgeluiden te horen. Teveel complotdenkers. Afijn, de wappies denken dus toch nog, gelukkig.

Er zijn er miljoenen van. Miljoenen mensen die genoeg hebben van “Den Haag”, van “Brussel”, van de WHO en van het WEF. Van allen die zichzelf op de voorgrond plaatsen en er wel bij varen. Van alle “deskundigen”, “wetenschappers” en “-logen”, die anderen willen vertellen wat goed voor ze is. De wijsheid van de massa drukt zich ook uit in het niet-meedoen. Het is de wal, die de koers van het schip wellicht verandert. 

Beste mensen, als je het eens bent met de Libertarische Uitgangspunten, word dan actief lid van de LP en laat je stem luidkeels horen. Laat horen dat je afgehaakt hebt van het overheidsdenken en je in je leven nooit meer door anderen geregeerd wilt worden. Laat het horen. Nooit.! meer.!

Actuele cijfers

Bitcoin: 19’561.30 (16.09.2022) / 20’070.00 (2.9.2022) / 21’714.87 (19.08.2022)
CHF: 1.0354 (16.09.2022) / 1.0228 (2.9.2022) / 1.0345 (19.08.2022)/ 1.0233 (04.08.2022)
Goud: 1’672.00 (16.09.2022) / 1’720.00 (2.9.2022) / 1’738.40 (19.08.2022)
Alle noteringen zijn in Euro

De geharmoniseerde prijsindex volgens methode EU (HCIP) is voor augustus 13,6% (in juli 11.6%, injuni: 9.9%).

Bedrijfssluitingen

Het aantal uitgesproken faillissementen kun je volgen via de geactualiseerde cijfers van het CBS. Het aantal uitgesproken faillissementen valt in augustus 2022 hoger uit als in augustus 2021: 194 tegenover 151 één jaar geleden.
Het aantal (vrijwillige) bedrijfssluitingen is echter vele, vele malen hoger. In de eerste zes maanden van dit jaar stopte een record aantal van ruim 76’000 bedrijven, aldus een  artikel van 12 juni jl. in het dagblad Trouw.  

Agenda

VANDAAG op 17 september, vanaf  12:00 uur. Den Haag, Hofvijver bij het standbeeld van Johan de Wit: gezellige borrel georganiseerd door de Jonge Libertariërs tijdens de Prinsjesweek. We gaan hier heen om onze logo’s te laten zien, niet om te demonstreren, discussie op te zoeken, of gekke stunts uit te halen. Iedereen is welkom. Voel je vrij om aan te sluiten!

18 September 2022: Openbare lezing: Toine Manders spreekt over wat libertarisme behelst, over het morele recht op belastingontwijking. Locatie: Markelo, Holterweg 20, 13:00 – 17:00
Aanmelding via de site https://www.detasca.nl/product/lezing-toine-manders-18-09-2022/

24 September 2022: Nyenrode business University. Lezing, georganiseerd door de Jonge Libertariërs, getiteld: de drie stromingen binnen de LP, met achteraf een barbecue. Lijkt het je leuk om hier bij te zijn? Wordt dan lid via https://jongelibertariers.nl/word-lid/

4 oktober 2022: Openbare lezing “Bitcoin en Libertarisme” door Rutger Weemhoff. Locatie: De Hofkamer, Tiendschuurstraat 66 in Zwolle, 19:30 – 22:30. aanmelden via [email protected]

30 Oktober 2022: Openbare lezing: Marie-Therèse Ter Haar spreekt over de Oekraïnecrisis. Locatie: Markelo, Holterweg 20, 13:00 – 17:00

5 november 2022: Najaarscongres LP Nederland in het Rembrandt Theater te Arnhem (alleen voor leden van de LP)

Actueel

Libertariërs in Oekraïne

Libertair Perspectief heeft er bij het uitbreken van de Oekraïnecrisis al op gewezen dat er een fundamenteel probleem lag bij het invoeren van een nieuwe taalwet. Een lezer maakte ons erop attent dat de Oekraïense Libertarische Partij (in oprichting) al in mei 2019 over die taalwet een interessant standpunt had dat hier na te lezen is. (http://libertarian.pp.ua/en/2019/05/16/statement-language-act-en/)
Dit artikel is, jammer genoeg, het laatste nieuws op de website van de LP in UA.

Agorisme

OZO – Ondernemen Zonder Overheid
Belangstellenden voor dit project, dat buiten verantwoordelijkheid van de LP ligt, kunnen  contact opnemen met Edwin Delsing.

Parallelle Samenlevingen
Sluit je aan bij bestaande groepen die een paralelle samenleving willen. Bijv Vamilie.nl, Society4.0 (https://society4th.org/), Telegramkanalen van VerbindLokaal (https://t.me/VerbindLokaal)

Alternatieve communicatie
Verdiep je in alternatieve communicatie zonder censuur of traceerbaarheid, bijv beechat (https://beechat.network/)

Voedselautonomie
Een makkelijke manier om te beginnen met voedsel verbouwen is de Makkelijke Moestuin.
Ook staan er enkele interessante excrusies op stapel: Voedselveurmekaarop zaterdagmiddag 3 september en https://www.devoedselboss.nl/(datum nog niet bekend)

Peaceful Revolution
“Resist Totalitarianism through Parallel Societies, Agorism & Counter-Economics.” Video op Rumble, publ. 4 april 2022

Agorisme in India
De video: “Divya Tate: Homeschooling, Urban Farming & Off-Grid Living | The Labyrinth #59“laat je beseffen dat agorisme een wereldwijde beweging is. Pratham Padav interviewt Divya Tate over haar agoristische ideeën. Veel plezier met alweer een stukje in het Engels met een schitterende Indiase “touch”.

Free Commune Settlements
Actuele informatie over de Colonistas die naar Galicië gaan en over het initiatief voor een “Hanzedorp” in Nederland kun je bij de redactie aanvragen

Keuzevrijbijmij, zakelijk Netwerk

Keuzevrijbijmij: “Hét platform voor alle aanbieders waar iedereen altijd welkom is“. Het internet-platform met hoog libertarisch gehalte is de plek waar ondernemers hun produkten en diensten kunnen aanbieden aan mensen, die niet meegaan in het overheidsbeleid van (verplicht) prikken of testen. Het bevat 6.595 aanbieders in verschillende categoriën. Dit initiatief gaat veel verder dan het Corona-vraagstuk. “Deze tijd biedt ook enorme kansen om afscheid te nemen van zaken die ons niet meer dienen en er wat beters voor in de plaats te laten komen. Het vormen van nieuwe, zakelijke netwerken is een belangrijke ontwikkeling om deze veranderingen te stimuleren.” 

Werkvrijbijmij is het nieuwste initiatief van het collectief Keuzevrijbijmij rond Olaf Weller, dat werkt aan een alternatief voor mensen die om een of andere reden door overheidsmaatregelen tot outcasts worden gemaakt. “De maatregelen zorgen ervoor dat heel veel mensen zich niet meer op hun gemak voelen op hun werk. Ze hebben angst zich te uit te spreken, voelen zich buitengesloten of worden gedwongen richtlijnen te volgen die tegen hun principes ingaan. Met een mogelijke, toekomstige verplichting van de QR-code op de werkvloer, dreigen honderdduizenden mensen bovendien hun baan te verliezen vanwege persoonlijke keuzes over lichaam en gezondheid.“
Meer dan 100 vacatures.

Bronnen

V for Valentine:
Hieronder vind je de meest recente afleveringen:

De LP beveelt de volgende organisaties aan:

Liberty Library

Boekverschijning “Het Libertarische Sociaal Contract”

Het eerste exemplaar van “Het Libertarische Sociaal Contract” werd op 26 Juli 2022 in Zwolle aan erelid Otto Vrijhof overhandigd. Klik hier voor een boekbespreking.

Het boek kun je bestellen via [email protected]. Omvang: 248 blz, full color. De prijs is 0,8mBTC / 80’000 SATS, of 19.99 Euro, incl. verzendkosten. Als je geluk hebt bemachtig je een exemplaar nog vóórdat het wordt verboden!
Te bestellen via stemlp.nl/sociaalcontract. Als je liever met mBTC/Satoshis wilt betalen, schrijf dan een berichtje naar: [email protected], dan sturen we je een betaaladres.
Je vindt dit boek niet in de Koninklijke Bibliotheek. Een exemplaar is wel gedeponeerd bij de Schweizeriche Nationalbibliothek. 
Mises Webwinkel

Neem eens een kijkje op de Mises Webwinkel, waar je interessante Nederlandse libertarische publicaties vind. 
Klassieke Vrijbrieven

Naar aanleiding van onze melding over een website met gescande klassieke vrijbrieven hebben we tips ontvangen waar je ze allemaal kunt vinden. Enkele libertariërs van het eerste uur hebben in noeste arbeid (bijna) alle papieren exemplaren ingescand, en je kunt ze allemaal vinden, van 1976 tot en met 2000, op de website van Libertarian.nl.

De Vrijbrief is inmiddels geëvolueerd tot Internet-magazine en is op vrijspreker.nl
actief.

Een overzicht van de boeken op Liberty Library vind je hier: https://1drv.ms/x/s!AtNUsrAQYY9E0DPjF2JhVDBVpTdy?e=Q5Psee

Liberty Library
Een overzicht van de boeken op Liberty Library vind je hier: 
https://1drv.ms/x/s!AtNUsrAQYY9E0DPjF2JhVDBVpTdy?e=Q5Psee
Je vindt er nu meer dan 300 titels !

Boekenaanbod
We willen graag meer boeken toevoegen aan de bibliotheek. Wil je daarbij helpen? 
Contacteer Imre Wessels ([email protected]) en hij voegt jouw boeken toe aan de bibliotheek.
Je hoeft vervolgens niets te doen. Zodra iemand jouw boeken wil lenen wordt je in contact gebracht. 

Verwachtingen
Ga voorzichtig om met de boeken zodat anderen er ook van kunnen leren. 
Probeer om een boek binnen een maand uit te lezen zodat er geen lange wachttijden ontstaan. 

Tegelijk is op Vrijspreker een overzicht van Nederlandstalige libertarische boeken gepubliceerd met enkele recensies en samenvattingen.