Katholieke scholastiek: Spaanse Salamanca school

Inhoud
In de 16^e eeuw werden libertaire principes in leven gehouden door de Spaanse thomistische theologen die zich in Salamanca met economische en morele vraagstukken bezighielden. Spanje was in die tijd: actief in ontdekkingsreizen, onmisbaar voor de levering van goud en zilver in Europa en bleef uitsluitend katholiek met de opkomst van het protestantisme. Het was in Salamanca waar het rationele, objectieve orde denken van natural law bewaard bleef en een vuist kon maken tegen het opkomende absolutisme in Europa. In deze cursus bespreken we de Spaanse scholastici met diens ideeën, zodat u inzicht krijgt in de historische ontwikkeling van het libertarisme.  

De dominicaan Francisco de Vitoria, pionier in internationaal recht, was de grondlegger van de Salamanca school. Hij doceerde thomisme, bouwde het intellectueel raamwerk voor de school, zodat zijn mede-dominicanen en tweede generatie van de school: Domingo de Soto en Martin de Navarrus verder het stelsel konden uitbouwen. Vitoria verzette zich tegen overheidsabsolutisme, want natuurrecht staat moreel boven de overheid. De Romeinse laissez faire houding stond economisch centraal, waarbij vrije individuen de markt prijs zelf met elkaar afstemmen. Interventie is schadelijk en vrije markten brengen welvaart en innovatie.

Natuurrechtfilosofen zoals Luis de Molina, Francisco Suarez en de extremist Juan de Mariana verdedigden de libertaire absolute natuurrechten in persoon en eigendom, recht op revolutie en tirannicide: tirannenmoord. Recht impliceert voor deze scholastici het gebruik van eigen vermogens en middelen, en niet een claim van andermans middelen. Een overheid wordt weliswaar door consent legitimeert. Kortom, in deze cursus krijgt u een ideeëngeschiedenis van het libertarisme aangeboden.  

Deelname: alleen fysiek mogelijk, geen opname!

Datum: 9 april 2024

Tijdstip: 19:00 t/m 21:30 

Locatie: Kastanjehof 51, te Nijmegen

Gratis toegankelijk voor iedereen, ongeacht lidmaatschap.

Opgeven kan via [email protected]

Docent: Hugo Vaassen

Doel
Na afloop van deze module:

• Kunt u op elementair niveau sleutelbegrippen van de Salamanca school identificeren en uitleggen.
• Kunt u globaal de economische standpunten van de Salamanca school uiteenzetten.
• Kunt u de verhouding tussen de sociale disciplines: economie, recht, ethiek en politiek met elkaar ´libertair´ in verband brengen.  
• Kunt u de sociale en politieke omstandigheden van de Salamanca school in een historische context plaatsen.
• Heeft u kennis gemaakt met de Spaanse katholieke scholastici en diens ideeën.
• Heeft u inzicht in de debatten van toentertijd en de intellectuele vooruitgang van het libertarisme.

Programma
De opzet ziet er als volgt uit:

• De grote Cardinal Cajetan
• Het aristotelisch orde denken  
• De kwantiteitstheorie van geld
• Politieke legitimiteit
• Theorie van rechtvaardige oorlog
• Theorie van revolutie