Sustainable Development Goal 4 – Kwaliteitsonderwijs

“Ensure inclusive and equitable quality education and promote lifelong learning opportunities for all.”

… teacher, leave them kids alone !!

44 Jaar na “The brick in the wall”

Voor mensen die de zeventiger jaren bewust hebben meegemaakt is het absurd dat na de release van Pink Floyd’s album “the wall” nog steeds klassikaal onderwijs bestaat. Afgezien van de lijfstraffen is er niet veel veranderd, die worden voortaan door kinderen onderling uitgedeeld.
In de politiek correcte kritieken op “the brick in the wall“, vind je dat het lied een aanklacht was tegen lijfstraffen. Voor libertariërs een goedkope uitvlucht. “The wall” heeft een veel verder gaande boodschap, en wie die niet begrijpen wil is een staatstrol – om het maar eens zo te zeggen.

De tweede zin maakt dit duidelijk: 

… We don’t need no thought control.

Het onderwijs is een geschiedenis die van “educatie” naar gedachtenbeïnvloeding gaat. Thuisonderwijs is sinds 1969 in principe verboden. De beïnvloeding gebeurt in Nederland via de schoolplicht en de in de wet vastgelegde “Kerndoelen” van het onderwijs. De kerndoelen die geassocieerd kunnen worden met indoctrinatie zijn:

Over “algemeen aanvaarde waarden en normen” bestaat nogal eens verschil van mening, en het is precies daar waar verschillende politieke stromingen zich van elkaar onderscheiden, en elkaar hartstochtelijk bestrijden. Het idee dat er “algemeen aanvaarde waarden en normen” zouden moeten bestaan is wellicht nobel – we willen immers de vrede bewaren – maar het is niet waar. Het is een containerbegrip voor ongeschreven, cultureel bepaalde omgangsvormen (zie “Het Libertarische Sociaal Contract“). Libertairen beroepen zich enkel op zelfbestemming en het non-agressieprincipe. Die twee beginselen maken dat samenlevingen in staat zijn om diversiteit op een vreedzame manier te ontwikkelen. Maar juist de individuele zelfbestemming wordt door de “normstellende overheid” actief tegengewerkt. Daardoor maakt diezelfde overheid zich tot agressor. De wettelijke schoolplicht wordt als het ware het voelbare begin van de machtsgreep van de overheid over elk mens. 

“Let our pupil be taught that he does not belong to himself, but that he is public property.”

(citaat van Benjamin Rush (1745 – 1813), een voorstander van door de overheid gereguleerde scholen, te lezen in:
https://www.libertarianism.org/essays/libertarian-vision-for-education)

Libertair Perspectief
Laten we onze weerzin tegen de schoolplicht niet verwarren met een weerzin tegen leren. Elk mens, elk kind, wil graag leren. Het aandragen van kennis en een leerrijke omgeving is iets goeds wat je je kind kunt meegeven. We hebben sympathie voor alle goede wil om kinderen kennis en vaardigheden bij te brengen, en kunnen meegaan in discussies erover dat kinderen een moreel “recht op educatie” hebben.
Echter, met de institutionalisering van het gedwongen “leren” hebben veel libertairen een fundamenteel probleem. Libertair Perspectief schreef hierover al eerder en we hebben we in navolging van filosoof Ivan Illich voor de “ontscholing” van de samenleving gepleit.
(https://stemlp.nl/blog/2022/05/16/wat-is-libertair-onderwijs/)

De standpunten van de LP over onderwijs weerspiegelen deze richting. De Libertaire Partij is tegen gedwongen conditionering van kinderen. In de discussie binnen de partij over de herformulering van het standpunt over onderwijs (LP-leden kunnen aan de programmacommissie deelnemen) wordt er zelfs gesproken over de afschaffing van de “schoolverblijfsplicht“.

Vergelijk ook eens het standpunt van de Libertarian Party in de VS:

“Libertarians advocate free-market education where parents, teachers, and students, not the government, should make their own choices on education.

One-size-fits-all education, as mandated by the Department of Education, is holding America’s children back.

Every child is different. Every community is different.

Education should be chosen to fit the needs of each child and situation and teachers, parents, and students should be able to make their own choices. They are far better able to assess the needs of a particular child than an agency far off in Washington.”
Het Sustainable Development Goal over onderwijs van Agenda 2030 van de Verenigde Naties.

Uit het WEF programma, sessie van woensdag 18 januari 2023, 11:30 – 12:15h:

“More than 65% of countries have cut education budgets in the wake of competing priorities from the health, economic and energy crises, undermining prospects for growth and dimming the chances of reaching the Sustainable Development Goal for education by 2030.“

Deze uitspraak zet de toon voor een paneldiscussie over de globale ontwikkeling in “het onderwijs”. Hoe zinvol het is om met een multinationaal panel van politici en zetbazen over gemeenschappelijke doelen te praten kun je betwijfelen, maar je kunt ze ook het voordeel van de twijfel geven.
Een van de educatieve doelen in de agenda 2030 van de VN of het WEF is om de “Global Citizen” te vormen. Positief geformuleerd: om jonge mensen voor te bereiden op globalisering. Professor Bob de Wit gebruikt in dit verband in zijn visie beschreven in “Society 4.0” liever de uitdrukking “Glocal Citizen“, daarmee drukt hij uit dat het opbouwen van een pluriform bestand aan lokale samenlevingen minstens zo belangrijk is als het tot stand brengen van structuren voor een “globale samenleving”. 
De SDG’s schrijven vanuit het perspectief dat overheden de instrumenten zijn waarmee de doelen verwerkelijkt worden. Vanuit dat perspectief komt de verantwoordelijkheid van elk mens, van ouders en van de kinderen zelf niet tot zijn recht. Het wekt de indruk dat “maatschappijen” kneedbare massa’s zouden zijn.

4.1  FREE PRIMARY AND SECONDARY EDUCATION

By 2030, ensure that all girls and boys complete free, equitable and quality primary and secondary education leading to relevant and effective learning outcomes.

Commentaar: 
Met “free” wordt hier helaas niet “vrij” bedoeld, maar “gratis“. Maar gratis onderwijs bestaat niet. Gratis onderwijs betekent, dat het kind het product is waarmee de kosten van het onderwijs terugbetaald worden. Het kind krijgt een educatie, waarmee “de samenleving” hoopt, dat het zijn “schuld” kan terugbetalen. Kinderen worden zodanig opgeleid, dat ze een optimale “bijdrage aan de samenleving” kunnen brengen. Deze opvatting ligt echter zeer dicht bij het begrip “indentured servitude” (contractuele dienstbaarheid) en kan jonge mensen opzadelen met een (morele) schuld die ze niet bewust zijn aangegaan.
 

Als het onderwijs niets kost dan is het kind het product

Hoe anders is het privéonderwijs dat aan kinderen van de noblesse wordt gegeven: het leren omgaan met de bezittingen van de familie, het runnen van een “estate“, van het eigen handelshuis, de fabriek of de eigen bank. Of de leertrajecten in de middenstand van handwerkers: het aanleren van het beroep van vader en grootvader. “Vrij” staatsonderwijs betekent daarentegen dat er van jonge mensen verwacht wordt dat ze met het aangeleerde de staat gaan dienen. 
Dát is de werkelijke transitie die sinds meer dan 100 jaar plaatsvindt, en die volgens de VN het aangewezen model is voor het onderwijs in “minder ontwikkelde” gebieden. is dat wat de mensen in die gebieden voor hun kinderen willen?
Het Libertarisme staat voor een onderwijsmodel waarbij ouders wel degelijk betalen voor de opleiding van hun kinderen. We zijn er in principe op tegen dat de staat het voogdijschap over kinderen op zich neemt. Dat hierdoor “sociale ongelijkheid” zou kunnen ontstaan is helemaal juist, Extreme gevallen van ongelijkheid roepen dan reacties op van mensen die daaraan iets gaan doen. Het is pas echt prachtig wanneer deze goedwillende mensen op eigen rekening kunnen helpen. Ongelijkheid is niet tegen de natuur en zelden schrijnend. Het heeft te maken met individuele verschillen in het aangrijpen van kansen. Elk mens heeft unieke eigenschappen en achtergronden. Ongelijkheid als uitdrukking van pluriformiteit is prima. 
Privéscholen zijn voor anarchisten en minarchisten de norm, geen voorrecht voor een elite. Tegelijk is het libertarisme tegen het verbieden van het doorgeven van kennis, het achterhouden, vertragen, censureren en verbergen van waardevolle kennis, zodat leergierige kinderen eerlijke kansen hebben om kennis op te pikken. 
Dit gaat in tegen veel gangbare opvattingen, maar we roepen de lezer op hierover na te denken, en niet te vervallen in goedkope dooddoeners van “sociale rechtvaardigheid” of een tegennatuurlijk “gelijkheidsbeginsel“. 

4.2  EQUAL ACCESS TO QUALITY PRE-PRIMARY EDUCATION

By 2030, ensure that all girls and boys have access to quality early childhood development, care and pre-primary education so that they are ready for primary education.

Commentaar:
Kernwoord hier is “access” (toegang). Zoals hierboven al opgemerkt is het libertarisme tegen het opsluiten van kennis. En dit is een van de gevaren wanneer de overheid het monopolie heeft over onderwijs. “Equal” access mag nooit betekenen dat er gelijke beperkingen zijn.  
Er wordt impliciet van uitgegaan dat ongelijkheid komt door “sociale” factoren. Ongelijkheid op grond van natuurlijke verschillen in aanleg blijft teveel buiten beeld. 

4.3 EQUAL ACCESS TO AFFORDABLE TECHNICAL, VOCATIONAL AND HIGHER EDUCATION

By 2030, ensure equal access for all women and men to affordable and quality technical, vocational and tertiary education, including university.

Commentaar:
Letterlijk genomen is dit doel onzin. Er bestaan gelukkig zo veel verschillen in aanleg, “talent”, interesses, leervermogen, lichamelijke en geestelijke gesteldheid dat je beter kunt spreken over “geschiktheid” dan over toegankelijkheid. In een samenleving waarin voor educatie wordt betaald zal het weggegooid geld zijn om van een dikkertje een atleet te willen maken. Je zou eerder tippen op chef-kok voor een blozende carrière.
De VN weet dit ook, ze doelt met “equal access” eerder erop dat het zonde is om talent verloren te laten gaan vanwege het onvermogen om voor een goede opleiding te kunnen betalen. Daar zijn we het natuurlijk over eens. Tegelijk vindt het Libertarisme dat subsidiëring met gedwongen afgenomen geld niet te rechtvaardigen is. In het  minarchisme, de hoofdstroming van het libertarisme, is onderwijs geen taak van de overheid, terwijl in het klassiek-liberalisme de overheid een taak heeft om onderwijs te organiseren voor diegenen die dat niet zelf kunnen betalen.

4.4 INCREASE THE NUMBER OF PEOPLE WITH RELEVANT SKILLS FOR FINANCIAL SUCCESS

By 2030, substantially increase the number of youth and adults who have relevant skills, including technical and vocational skills, for employment, decent jobs and entrepreneurship.

Commentaar:
In een klassiek-liberale, libertarische vrije markt zal het aantal (jonge) mensen dat emplooi vindt in productieve sectoren primair bepaald worden door de vraag ernaar vanuit die sectoren. Het is niet automatisch zo dat het aanbod de vraag bepaalt. Wel kan een nieuw, creatief aanbod een vraag genereren. Libertairen zullen dan ook graag hun kinderen bijbrengen hoe ze ondernemend en zelfstandig samenwerkend op de markt van vraag en aanbod van (nieuwe) producten en diensten hun eigen broek en rok op kunnen houden.

4.5  ELIMINATE ALL DISCRIMINATION IN EDUCATION

By 2030, eliminate gender disparities in education and ensure equal access to all levels of education and vocational training for the vulnerable, including persons with disabilities, indigenous peoples and children in vulnerable situations.

Commentaar:
In het Libertarisme wordt geschiktheid voor bepaald onderwijs niet bepaald door je beperkingen maar door je mogelijkheden. Anderen mogen je geen beperkingen opleggen, slechts de natuur legt je beperkingen op en je mag best proberen jouw natuurlijke grenzen te verleggen. Je mag dus verwachten dat niemand je daarbij een strobreed in de weg legt, echter je mag ook niet eisen van anderen (of van de overheid) dat ze je daarmee helpen. Echte hulp is altijd vrijwillig. Nooit afgedwongen.

4.6 UNIVERSAL LITERACY AND NUMERACY

By 2030, ensure that all youth and a substantial proportion of adults, both men and women, achieve literacy and numeracy.

Commentaar:
We zijn akkoord met de stelling dat vooruitgang begint bij educatie en dat geletterdheid en “gecijferdheid” een basis voor vooruitgang vormen. De VN wil bereiken dat het garanderen(“ensure“) een collectief streven is, met bijbehorende collectieve “inspanning”. We zijn helemaal niet akkoord dat dit streven door overheden gegarandeerd zou moeten worden, we zien de bevordering van geletterdheid als een nuttig streven voor alle groeperingen in de samenleving, zeker niet iets dat je verplicht zou moeten delegeren aan een of andere overheid.

4.7 EDUCATION FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT AND GLOBAL CITIZENSHIP

By 2030, ensure that all learners acquire the knowledge and skills needed to promote sustainable development, including, among others, through education for sustainable development and sustainable lifestyles, human rights, gender equality, promotion of a culture of peace and non-violence, global citizenship and appreciation of cultural diversity and of culture’s contribution to sustainable development

Commentaar: 
Hier vind je de actuele politieke agenda terug. In een libertaire samenleving zou je deze doelstellingen allemaal gaan testen op het criterium “wat koop ik ervoor?“. Vervolgens beslis je wat je hiervan aan je kinderen wilt doorgeven. Het Libertarisme zal niet gauw à priori iets dat zinnig zou kunnen zijn afwijzen, maar een libertariër zal graag zelf willen wegen en wikken, de mogelijkheid hebben van een voorgegeven richting af te wijken. Alle ouders willen hun eigen kinderen naar het eigen waardestelsel opvoeden. En wie zijn de VN om dat met een westers georiënteerde politieke agenda te willen overrulen? Is dit geen paternalisme? Geen neokolonialisme?
Helemaal bedenkelijk worden politieke agenda’s wanneer ze in leerplannen, kerndoelen en wetten verplicht worden gemaakt. Onacceptabel.

4.8 BUILD AND UPGRADE INCLUSIVE AND SAFE SCHOOLS

Build and upgrade education facilities that are child, disability and gender sensitive and provide safe, non-violent, inclusive and effective learning environments for all.

Commentaar: 
Het hebben van een veilige omgeving is voor een opgroeiend kind ontzettend belangrijk. Een school(gebouw) kan dat zijn. Onveiligheid zal het eerste criterium zijn om je kind van school te halen. Kinderen die voor andere kinderen een gevaar zijn moeten van school gestuurd kunnen worden. Ook daarom is een schoolplicht onacceptabel. 

4.9 EXPAND HIGHER EDUCATION SCHOLARSHIPS FOR DEVELOPING COUNTRIES

By 2020, substantially expand globally the number of scholarships available to developing countries, in particular least developed countries, small island developing States and African countries, for enrolment in higher education, including vocational training and information and communications technology, technical, engineering and scientific programmes, in developed countries and other developing countries.

Commentaar: 
Dit doel wil meer talent uit ontwikkelingslanden laten opleiden in rijke landen. Het Libertarisme is hier helemaal vóór, zij het dat dit op basis van particulier initiatief zou moeten plaatsvinden. We zijn ervan overtuigd dat dit goed van de grond zou komen, mits de overheden van de “rijke landen” de financiële middelen hiervoor in handen van de bevolking laat. Tegen goeddoenerij in naam van “het volk” hebben we bezwaar. Als mensen anoniem willen blijven kunnen ze stichtingen, verenigingen of kerken opzetten. Goeddoenerij met gestolen geld maakt van dieven heiligen, en die truc gaat er bij ons niet in.

4.A INCREASE THE SUPPLY OF QUALIFIED TEACHERS IN DEVELOPING COUNTRIES

By 2030, substantially increase the supply of qualified teachers, including through international cooperation for teacher training in developing countries, especially least developed countries and small island developing States.

Commentaar: 
Trekken we – uiterlijk tot 2030 een paar blikken “gekwalificeerde” leraren open?

Libertair Perspectief

SDG 4 van de Verenigde Naties valt een beetje tegen. Het doel komt erop neer dat het onderwijs in ontwikkelingslanden” zou moeten verbeteren, dat een model wordt gepropageerd met een westerse politieke agenda en de wens om van iedereen globale burgers te maken. Een visie op de toekomstige samenleving ontbreekt.

Het libertaire antwoord hierop kan zijn: beperk niemand in mogelijkheden om zichzelf te ontwikkelen. Dwing niet, laissez-faire. De toekomst van kinderen is van henzelf, niet van overheden. Als je wilt, help getalenteerde (jonge) mensen op basis van vriendschap en wederkerigheid. Enne … haal alsjeblieft de overheid uit de vergelijking.

Een typisch libertair SDG 4 is:

Schaf de schoolplicht af

Zodat er met meer plezier geleerd en ontdekt kan worden

Bronvermelding.

Het (grafisch) materiaal over de SDG’s is afkomstig van de website globalgoals.org. De site is eigendom van Project Everyone, een “UK, not-for-profit (sic!) company, working in partnership with the UN to create and promote the Global Goals campaign“. Hun “Asset License” stipuleert, dat het campagnemateriaal valt onder de Creative Commons licentie “Attribution-ShareAlike 3.0 Unported (CC BY-SA 3.0)“. Deze licentie vereist bronvermelding